ارزیابی وضعیت آلودگی هیدروکربن‏های نفتی کل و فلزات سنگین در رسوبات ساحلی جنگل‌های حرای منطقۀ تیاب استان هرمزگان

به‌منظور ارزیابی شدت آلودگی فلزات سنگین و هیدروکربن‌های نفتی کل در رسوبات جنگل‌های حرای تیاب (در استان هرمزگان)، 16 نمونه رسوب سطحی از این منطقه برداشت شد. علاوه‌بر غلظت هیدروکربن‌های نفتی کل و فلزات سنگین، برخی ویژگی‏های فیزیکوشیمیایی رسوبات (دانه‌بندی، pH، مادۀ آلی کل و کربن آلی) نیز اندازه‏گیری شدند. بر اساس نتایج، غلظت هیدروکربن‏های نفتی دامنۀ تغییرات اندکی از 36/0 تا 89/4 میکروگرم ‌بر گرم دارد؛ همچنین ارزیابی خطر زیست‏محیطی ناشی از آلودگی هیدروکربن‏های نفتی با استفاده از شاخص‏های کیفیت رسوب نشان داد رسوبات مطالعه‌شده هیچ‌گونه آثار زیستی نامطلوبی ندارند. غلظت فلزات در رسوبات محدوده‌ای بین 163 میلی‌گرم ‌بر ‌کیلوگرم (برای نیکل) تا 8 میلی‌گرم‌ بر ‌کیلوگرم (برای سرب) را دربرمی‌گیرد و همۀ آنها غلظت بیشتری از استاندارد رسوبات خلیج‌فارس دارند. بیشترین غلظت فلزات در ایستگاه‏های واقع در بنادر تیاب و کلاهی مشاهده می‌شود که احتمالاً به‌علت آلودگی ناشی از فعالیت بنادر و شناورهای صیادی است. محاسبۀ ضریب غنی‌شدگی برای فلزات نیز نشان داد تمام فلزات (به‌جز نیکل) درجۀ آلودگی کمی دارند، ولی ریسک اکولوژیکی برای کل فلزات در حد متوسط (14/78) است. درنهایت، نتایج تحلیل‌ خوشه‌ای و همبستگی نشان دادند هر دو منشأ طبیعی و انسان‌زاد در ورود آلاینده‌های فلزی و نفتی به رسوبات نقش داشته‌اند؛ به‌طوری‌که فلزات سرب، روی و کروم منشأ طبیعی و هیدروکربن‌های نفتی به همراه دو فلز نیکل و وانادیم منشأ احتمالاً انسان‌زاد دارند.